Παρακτιο Ελος Βουρκαριου Μεγαρων

Αττικής
Μεγαρέων
GR300443000
2163,33
Unknown
2017
37°58'57''N 23°23'43''E
Εξαγωγή σε PDF
image_326.jpg

Περιγραφή

Το Παράκτιο Έλος Βουρκαρίου Μεγάρων βρίσκεται μεταξύ Ν. Περάμου και Πάχης, στον Δήμο Μεγαρέων (Διοικητική Διαίρεση Καλλικράτη). Περικλείει το παράκτιο έλος το οποίο έχει επιφάνεια 1782 στρ. και τα ρηχά νερά του θαλάσσιου όρμου (381 στρ.) (Χαρτογράφηση ΕΚΒΥ, 2017). Προς τη χέρσο, η πολύ μικρή υψομετρική διαφορά με τη θάλασσα δημιουργεί ιδανικές συνθήκες σχηματισμού του παράκτιου έλους. Τροφοδοτείται κατά κύριο λόγο από τις βροχοπτώσεις και λιγότερο από τον προσχωματικό υδροφόρο ορίζοντα. Εξαιρουμένης της έκτασης η οποία βρίσκεται υπό ιδιαίτερες συνθήκες διαχείρισης εντός του πολεμικού και πολιτικού αεροδρομίου (89,18 ha), η υγροτοπική βλάστηση είναι κυρίαρχη μόλις στα 15,85 ha, ενώ στα 58,91 ha παρατηρείται έντονη υποβάθμιση, λόγω κατακερματισμού του υγροτοπικού οικοσυστήματος από οδικό δίκτυο και κατοικίες. Περίπου 8 ha (εντός της Α1 ζώνης του ΠΔ) παρουσιάζουν πολύ μικρή έως καθόλου φυσικότητα στη σύνθεση βλάστησης και έντονη τροποποίηση υδρολογικών συνθηκών, λόγω επιχωματώσεων και αλλαγής χρήσης γης (π.χ. αποθήκες, δενδροκαλλιέργειες). Η περιοχή έχει υψηλή βιολογική αξία, καθώς το εύρος των φυσικοχημικών και υδρομορφολογικών συνθηκών του οικοσυστήματος δημιουργούν ένα μωσαϊκό από διαφορετικά ενδιαιτήματα. Πολλά είδη πτηνών, χρησιμοποιούν τον υγρότοπο καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους ή ως μεταναστευτικό σταθμό και τόπο διαχείμασης. Ο υγρότοπος, σε συνδυασμό με τα πολιτιστικά και ιστορικά στοιχεία της περιοχής, έχει υψηλή αναψυχική αξία και παρέχει πολλές δυνατότητες για εκπαιδευτικές και ερευνητικές δράσεις. Έχει επίσης μεγάλη αξία για τον μετριασμό φαινομένων πλημμύρας και διάβρωσης. Ωστόσο, μία σειρά από ανθρωπογενείς παρεμβάσεις έχουν συντελέσει στην υποβάθμισή του. Σήμερα, ο υγρότοπος Βουρκαρίου έχει περιοριστεί από την ακτή προς τη χέρσο, έως το ύψος της κεντρικής παράκτιας οδού, ενώ τα θαλάσσια ύδατα του όρμου δέχονται ρυπαντικές πιέσεις, παρουσιάζοντας μέτρια οικολογική κατάσταση. Ο υγρότοπος Βουρκαρίου έχει χαρακτηριστεί ως Περιφερειακό Πάρκο με Προεδρικό Διάταγμα (ΦΕΚ 72/Α.Α.Π./31-03-2017) το οποίο καθορίζει ζώνες προστασίας, χρήσεων γης, όρους δόμησης, καθώς και μέτρα προστασίας και διαχείρισης του υγροτόπου. Με την ΑΔΑ: 60ΑΡΟΡ1Κ-ΥΑ6 - ΔΑΣΙΚΗ ΑΠΑΓΟΡΕΥΤΙΚΗ ΔΙΑΤΑΞΗ ΘΗΡΑΣ ΣΤΗ ΘΕΣΗ ΒΟΥΡΚΑΡΙ ΜΕΓΑΡΩΝ (https://diavgeia.gov.gr/decision/view/60%CE%91%CE%A1%CE%9F%CE%A11%CE%9A-%CE%A5%CE%916), αποφασίστηκε η απαγόρευση , επ’ αόριστο, της άσκησης Θήρας (η περιοχή απαγόρευσης ορίζεται Βόρεια: Κεντρικός δρόμος που συνδέει ΠΕΟΑΚ με πορθμειακή γραμμή, Ανατολικά: Όρμος Βουρκαρίου. Νότια: Ακτογραμμή-θάλασσα, Δυτικά: Κεντρικός δρόμος που συνδέει την Αγ.Τριάδα με Λάκκα Καλογήρου και τμήμα (ΝΔ) με λόφο Πάχης). Επισημαίνεται ότι η απαγόρευση θα περιλαμβάνει, πέρα από τη θήρα και κάθε άλλου είδους έργο ή δραστηριότητα π.χ. (βοσκή, εκχέρσωση, υλοτομία ή αποκλάδωση δένδρων ή συστάδων, εκπαίδευση σκύλων κλπ.) που μπορεί να διαταράξει την οικολογική ισορροπία της προστατευόμενης περιοχής. Επιπλέον, βάσει του νέου ΡΣΑ (Φ.Ε.Κ. 156/Α/1-8-2014) εντάσσεται στο ειδικό πρόγραμμα, ως Α' Προτεραιότητας, για οριοθέτηση, εκπόνηση μελετών, χρηματοδότηση δράσεων και έργων προστασίας, αποκατάστασης, ανάδειξης και διαχείρισης.

Βιοποικιλότητα

Τύπος υγροτόπου κατά Ραμσάρ
H - Διαπαλιρροϊκά έλη. Συμπεριλαμβάνονται αλμυρόβαλτοι, αλίπεδα, φυσικές αλυκές, παλιρροϊκά έλη υφάλμυρου και γλυκού νερού.
J - Υφάλμυρες έως αλμυρές λιμνοθάλασσες με μία ή περισσότερες,σχετικά στενές διόδους επικοινωνίας με τη θάλασσα.
Τύποι Οικοτόπων
1140
1160
1410
1420
72A0
92D0
Χλωρίδα
Juncus maritimus
Sarcocornia perennis
Spergularia salina
Suaeda vera
Arthrocnemum macrostachyum
Halimione portulacoides
Tamarix sp.
Hordeum murinum
Piptatherum miliaceum
Πανίδα
Aphanius fasciatus
Bufo viridis
Testudo graeca
Lacerta trilineata
Chalcides ocellatus
Ablepharus kitaibelii
Eptesicus serotinus
Nyctalus leisleri
Tadarida teniotis
Dryomys nitedula
Pipistrellus kuhlii
Accipiter gentilis
Accipiter nisus
Acrocephalus arundinaceus
Acrocephalus scirpaceus
Actitis hypoleucos
Alauda arvensis
Alcedo atthis
Anas acuta
Anas clypeata
Anas crecca
Anas penelope
Anas platyrhynchos
Anas querquedula
Anthus cervinus
Anthus pratensis
Anthus spinoletta
Apus apus
Apus pallidus
Ardea cinerea
Ardea purpurea
Ardeola ralloides
Arenaria interpres
Athene noctua
Aythya ferina
Bubulcus ibis
Buteo buteo
Buteo rufinus
Calandrella brachydactyla
Calidris alba
Calidris alpina
Calidris ferruginea
Calidris minuta
Carduelis cannabina
Carduelis carduelis
Carduelis chloris
Casmerodius albus
Cettia cetti
Charadrius alexandrinus
Charadrius dubius
Charadrius hiaticula
Chlidonias leucopterus
Chlidonias niger
Circus aeruginosus
Circus cyaneus
Circus macrourus
Cisticola juncidis
Clamator glandarius
Coccothraustes coccothraustes
Columba livia
Corvus corone cornix
Corvus monedula
Coturnix coturnix
Cuculus canorus
Cygnus cygnus
Cygnus olor
Egretta garzetta
Emberiza cirlus
Emberiza schoeniclus
Erithacus rubecula
Falco biarmicus
Falco peregrinus
Falco tinnunculus
Falco vespertinus
Fringilla coelebs
Fringilla montifringilla
Fulica atra
Galerida cristata
Gallinago gallinago
Gallinula chloropus
Glareola pratincola
Haematopus ostralegus
Himantopus himantopus
Hippolais pallida
Hirundo daurica
Hirundo rustica
Ixobrychus minutus
Lanius collurio
Lanius minor
Lanius senator
Larus cachinnans
Larus canus
Larus fuscus
Larus genei
Larus melanocephalus
Larus minutus
Larus ridibundus
Limosa lapponica
Limosa limosa
Lullula arborea
Luscinia megarhynchos
Luscinia svecica
Lymnocryptes minimus
Melanocorypha calandra
Mergus serrator
Miliaria calandra
Monticola solitarius
Motacilla alba
Motacilla cinerea
Motacilla flava
Muscicapa striata
Numenius arquata
Nycticorax nycticorax
Oenanthe oenanthe
Otus scops
Pandion haliaetus
Parus lugubris
Parus major
Passer domesticus
Passer hispaniolensis
Passer montanus
Pelecanus onocrotalus
Phalacrocorax aristotelis
Phalacrocorax carbo
Phasianus colchicus
Philomachus pugnax
Phoenicurus ochruros
Phoenicurus phoenicurus
Phylloscopus collybita
Phylloscopus sibilatrix
Phylloscopus trochilus
Pica pica
Platalea leucorodia
Plegadis falcinellus
Pluvialis squatarola
Podiceps cristatus
Podiceps nigricollis
Porzana porzana
Rallus aquaticus
Recurvirostra avosetta
Riparia riparia
Saxicola rubetra
Serinus serinus
Sterna albifrons
Sterna sandvicensis
Streptopelia decaocto
Streptopelia turtur
Sturnus vulgaris
Sylvia atricapilla
Sylvia communis
Sylvia melanocephala
Tachybaptus ruficollis
Tadorna tadorna
Tringa erythropus
Tringa glareola
Tringa nebularia
Tringa ochropus
Tringa stagnatilis
Tringa totanus
Troglodytes troglodytes
Turdus merula
Turdus philomelos
Upupa epops
Vanellus spinosus
Vanellus vanellus

Αξίες & Υπηρεσίες

Απομάκρυνση - μετασχηματισμός θρεπτικών ουσιών
Στεροποίηση ακτογραμμής
Δέσμευση ηλιακής ακτινοβολίας και στήριξη τροφικών πλεγμάτων
Ενδιαίτημα άγριων ειδών
Αναψυχή
Παρουσία ενδιαφερόντων ειδών άγριων ζώων και φυτών
Αλιευτική
Κτηνοτροφική / Λιβαδοπονική
Βιολογική
Πολιτιστική

Δραστηριότητες & Επιπτώσεις

110.Χρήση φυτοφαρμάκων 2.Εκτός των ορίων του υγροτόπου
Επιπτώσεις Κλίμακα
PPC.Χρόνια ρύπανση από γεωργικά φάρμακα 3.Μερική υποβάθμιση των κυριωτέρων υγροτοπικών αξιών
120.Λίπανση 2.Εκτός των ορίων του υγροτόπου
Επιπτώσεις Κλίμακα
PFC.Χρόνια χρήση λιπασμάτων / ρύπανση από περίσσεια θρεπτικών ουσιών 3.Μερική υποβάθμιση των κυριωτέρων υγροτοπικών αξιών
140.Βόσκηση 1.Εντός των ορίων του υγροτόπου
Επιπτώσεις Κλίμακα
V.ΥΠΟΒΑΘΜΙΣΗ ΒΛΑΣΤΗΣΗΣ 2.Μερική επίδραση στις κυριώτερες υγροτοπικές αξίες αλλά όχι σημαντική
220.Ερασιτεχνική αλιεία 1.Εντός των ορίων του υγροτόπου
Επιπτώσεις Κλίμακα
FP.Μείωση πληθυσμών ειδών πανίδας 1.Καμία σημαντική επίδραση στις κυριώτερες υγροτοπικές αξίες
230.Θήρα 1.Εντός των ορίων του υγροτόπου
Επιπτώσεις Κλίμακα
FP.Μείωση πληθυσμών ειδών πανίδας 2.Μερική επίδραση στις κυριώτερες υγροτοπικές αξίες αλλά όχι σημαντική
402.ασυνεχής αστικοποίηση 3.Εντός και εκτός των ορίων του υγροτόπου
Επιπτώσεις Κλίμακα
HL.Απώλεια ενδιαιτημάτων 4.Σημαντική υποβάθμιση των κυριωτέρων υγροτοπικών αξιών
430.Αγροτικές εγκαταστάσεις 2.Εκτός των ορίων του υγροτόπου
Επιπτώσεις Κλίμακα
HL.Απώλεια ενδιαιτημάτων 3.Μερική υποβάθμιση των κυριωτέρων υγροτοπικών αξιών
440.Αποθήκευση υλικών 2.Εκτός των ορίων του υγροτόπου
Επιπτώσεις Κλίμακα
HL.Απώλεια ενδιαιτημάτων 4.Σημαντική υποβάθμιση των κυριωτέρων υγροτοπικών αξιών
502.δρόμοι, αυτοκινητόδρομοι 1.Εντός των ορίων του υγροτόπου
Επιπτώσεις Κλίμακα
HF.Κατακερματισμός ενδιαιτημάτων 4.Σημαντική υποβάθμιση των κυριωτέρων υγροτοπικών αξιών
506.τοπικός αερολιμένας, ελικοδρόμιο 2.Εκτός των ορίων του υγροτόπου
Επιπτώσεις Κλίμακα
HC.Απώλεια διαδρόμων άγριας ζωής 3.Μερική υποβάθμιση των κυριωτέρων υγροτοπικών αξιών
690.Άλλες δραστηριότητες αναψυχής και τουρισμού που δεν αναφέρονται ανωτέρω 1.Εντός των ορίων του υγροτόπου
Επιπτώσεις Κλίμακα
EU.Αύξηση δυνατοτήτων για τουρισμό/αναψυχή 6.Μερική βελτίωση των υγροτοπικών αξιών
701.ρύπανση υδάτων 1.Εντός των ορίων του υγροτόπου
Επιπτώσεις Κλίμακα
PCC.Χρόνια χημική ρύπανση 4.Σημαντική υποβάθμιση των κυριωτέρων υγροτοπικών αξιών
800.Επιχωματώσεις, εγγειοβελτιωτικά έργα και αποξηράνσεις, γενικά 1.Εντός των ορίων του υγροτόπου
Επιπτώσεις Κλίμακα
HL.Απώλεια ενδιαιτημάτων 4.Σημαντική υποβάθμιση των κυριωτέρων υγροτοπικών αξιών

Καθεστώς προστασίας

GR89 - Περιφερειακό πάρκο Περιφερειακό Πάρκο Υγροτόπου Βουρκάρι Μεγάρων

Πηγές

3η Εθνική Έκθεση εφαρμογής του άρθρου 17 της Οδηγίας 92/43 - Δεδομένα ειδών πανίδας κοινοτικού ενδιαφέροντος. Περίοδος Αναφοράς 2007-14. Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρεία. 2017. Απογραφή ορνιθοπανίδας στους υγροτόπους της Αττικής. Πουλής Γ. και Βασιλική Τσιαούση. 2017 (συντονιστές έκδοσης). Έκθεση αξιολόγησης-Τεκμηρίωση αναγκών διαχείρισης και αποκατάστασης του υγροτόπου στο Βουρκάρι Μεγάρων. Ελληνικό Κέντρο Βιοτόπων-Υγροτόπων, Θέρμη. 50 σελ. Παπαφράγκου, Μ. (2015). Υγρότοπος Βουρκαρίου Μεγάρων. Προστασία και ανάδειξη - Διαμόρφωση πάρκου και σχεδιασμός κέντρου περιβαλλοντικής ενημέρωσης. Διπλωματική εργασία. Σχολή Αρχιτεκτόνων Μηχανικών ΕΜΠ. Αθήνα. Ελληνικό Κέντρο Βιοτόπων-Υγροτόπων και Περιφέρεια Αττικής. 2014. Εκτίμηση τρωτότητας υγροτόπων της Αττικής στην κλιματική Αλλαγή & Σχέδιο Δράσης. Αθήνα. Τζάλη, Μ., Προμπονάς, Ν. και Fric, J. (2013) Τα πουλιά των υγροτόπων της Αττικής. Πρόγραμμα Παρακολούθησης Ορνιθοπανίδας στους Υγροτόπους της Αττικής. Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρεία. Αθήνα. Σελ. 72. Τσίγκου, Α. και Γκαμπένης, Χ. Βουρκάρι Μεγάρων, ένας υδροβιότοπος με ιστορία. Πρακτικά 1ου Συνεδρίου Σχολικών Προγραμμάτων Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης, Ισθμός Κορίνθου, 23-25 Σεπτεμβρίου 2005.

Εικόνες

image_326.jpg
image_358.jpg
image_359.jpg
image_360.jpg
image_361.jpg
image_362.jpg

Αρχεία

Τίτλος Περιγραφή
mapA3_Παράκτιο Έλος Βουρκαρίου Μεγάρων.jpg Χαρτογράφηση ΕΚΒΥ, 2017
vourkari_condition_v2_150dpi.jpg Βαθμός φυσικότητας υγροτοπικού οικοσυστήματος Βουρκαρίου Μεγάρων
vourkari_habitat_types_v2_150dpi.jpg Τύποι οικοτόπων (Οδηγίας 92/43) του υγροτοπικού οικοσυστήματος Βουρκαρίου Μεγάρων
vourkari_epimerous_monades_v2_150dpi.jpg Επιμέρους μονάδες του υγροτοπικού οικοσυστήματος Βουρκαρίου Μεγάρων